Informator turystyczny

Tatry, Podtatrze i tereny przyległe są pod względem turystyczno - krajoznawczym obszarem niewątpliwie bardzo interesującym. Pewne jednak obszary są wyłączone z ogólnej penetracji turystycznej z uwagi na fakt, że są terenami chronionymi jako parki narodowe lub jako rezerwaty przyrody. Ruch turystyczny na ich terenie ograniczają liczne przepisy i zarządzenia. Całe Tatry z wyjątkiem nielicznych enklaw są parkiem narodowym. Po polskiej stronie jest to Tatrzański Park Narodowy z siedzibą w Zakopanem, a po stronie słowackiej Tatransky Narodny Park z siedzibą w Tatrzańskiej Łomnicy. W niedalekim sąsiedztwie po stronie polskiej są jeszcze trzy parki narodowe - Pieniński z dyrekcją w Krościenku, Babiogórski z siedzibą w Zawoi i Gorczański z dyrekcją w Szczawie - Rzekach. Na Słowacji parki narodowe obejmują znaczne części Słowackiego Raju, Niżnych Tatr, Małej Fatry oraz Pienin. Przy wejściu na teren TPN pobierane są opłaty w wysokości podanej w cenniku (patrz menu obok). Przy wejściu na teren TANAP-u nie pobiera się opłat. Płaci się jedynie w Tatrach Bielskich na szlaku z Doliny Monkowej na Szeroką Przełęcz Bielską oraz przy wejściu na teren symbolicznego Cmentarza pod Osterwą. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca Tatry Słowackie powyżej Magistrali Tatrzańskiej i powyżej schronisk są zamknięte dla ruchu turystycznego.w

• polowania, wędkowania, rybołówstwa, chwytania dziko żyjących zwierząt, płoszenia ich i zabijania, zbierania poroży zwierzyny płowej, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych oraz gniazd ptasich i wybierania z nich jaj;
• niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin;
• pozyskiwania drzew i innych roślin poza miejscami do tego wyznaczonymi;
• wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego zanieczyszczania wód, gleby oraz powietrza;
• dokonywania zmian przedmiotów ochrony i obszarów objętych ochroną;
• używania, użytkowania, uszkadzania oraz zanieczyszczania przedmiotów oraz obszarów objętych ochroną
• zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeżeli służą one innym celom niż ochrona przyrody;
• wydobywania skał i minerałów;
• niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej użytkowania;
• palenia ognisk, wyrobów tytoniowych, używania źródeł światła o otwartym płomieniu poza miejscami wyznaczonymi;
• prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej, a także rolniczej, hodowlanej lub chowu zwierząt;
• zbioru poza miejscami wyznaczonymi dziko rosnących roślin, grzybów oraz ich części;
• ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego, jazdy konnej wierzchem poza szlakami do tego wyznaczonymi;
• wprowadzania psów;
• wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych poza miejscami do tego wyznaczonymi;
• ruchu pojazdów poza drogami do tego wyznaczonymi;
• umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków nie związanych z ochroną przyrody, z wyjątkiem znaków drogowych i innych związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego, na przedmiotach lub obszarach objętych ochroną
• sprzedaży i spożywania napojów alkoholowych poza miejscami do tego wyznaczonymi;
• zakłócania ciszy;
• używania łodzi motorowych, uprawiania sportów wodnych i motorowych, pływania oraz żeglowania;
• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu,
• biwakowania poza miejscami wyznaczonymi;
• prowadzenia badań naukowych w parku narodowym bez zgody dyrektora parku;
• wprowadzania gatunków roślin lub zwierząt poza ich naturalne miejsca występowania;
• wprowadzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie.

W Tatrach obowiązuje całkowity zakaz poruszania się pojazdami mechanicznymi. Na obszarze działalności gospodarczej Wspólnoty Siedmiu Gmin mogą się poruszać pojazdy związane z prowadzeniem tejże działalności.

Na obszarze TPN jedynymi dostępnymi publicznie drogami są drogi: od Głodówki do Łysej Polany, w Dolinie Białki (do Palenicy Białczańskiej) oraz Droga Oswalda Balzera (od Jaszczurówki po Wierchu Porońca).

• Dol. Kościeliska (Kiry) **
• Dol. Kościeliska (Kiry) ***
• Dol. Strążyska ***
• Rondo (ul. Br.Czecha) ***
• Jaszczurówka *
• Dol. Filipki *
• Wierch Poroniec **
• Palenica Białczańska **

• Dol. Chochołowska (od Siwej Polany do schroniska) *
• Dol. Kościeliskiej (od parkingu Kiry do Polany Pisanej) *
• Dol. Rybiego Potoku (od Palenicy Białczańskiej do schroniska nad Morskim Okiem) *
• Dol. Bystrej (od Kuźnic do schroniska na Kalatówkach) **

Tatry, Pieniny, Orawa i Spisz są terenami granicznymi między Polską a Słowacją. Granicę można przekraczać tylko na przejściach granicznych. Potrzebny jest do tego ważny paszport lub dowód osobisty dla uprawnionych mieszkańców strefy przygranicznej. Wyjeżdżając samochodem trzeba posiadać dowód rejestracyjny samochodu i ubezpieczenie międzynarodowe tzw. zieloną kartę. Na odcinku od Babiej Góry po Wysoką w Małych Pieninach znajduje się kilka przejść granicznych, w tym dwa o charakterze międzynarodowym, czynne całą dobę - w Chyżnem i na Łysej Polanie. W sezonie letnim możliwe jest przekraczanie granicy na Rysach.

W całych Tatrach istnieje gęsta sieć znakowanych szlaków turystycznych, z których mogą korzystać zarówno turyści indywidualni, jak i grupy wycieczkowe. W Tatrach Polskich liczą one łącznie około 250 km. Posiadają różne stopnie trudności od bardzo łatwych aż po trudne, eksponowane i ubezpieczone łańcuchami, drabinkami i klamrami.

W zależności od doświadczenia górskiego można wędrować tymi trasami indywidualnie, natomiast grupy zorganizowane i wycieczki szkolne muszą być, zgodnie z obowiązującymi przepisami, prowadzone przez przewodników tatrzańskich posiadających ważną licencję TPN. Przewodnik zapewni większe bezpieczeństwo grupie, a ponadto udzieli wielu interesujących informacji na trasie. W Pienińskim Parku Narodowym obowiązują również licencje, które mogą uzyskać corocznie przewodnicy po odbyciu szkolenia i napisaniu testu sprawdzającego wiadomości z zakresu ekologii i przyrody PPN. Przewodnicy Tatrzańscy mogą również prowadzić wycieczki znakowanymi szlakami turystycznymi na terenie Tatr Słowackich.

Na obszarze TANAP wycieczki wysokogórskie można odbywać tylko w okresie od 16 czerwca do 30 października. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca Tatry Słowackie powyżej schronisk są zamknięte dla ruchu turystycznego.

W Tatrach Polskich turyści indywidualni mają możliwość wejścia na niektóre szczyty i przełęcze poza szlakami znakowanymi, na terenach, na których dopuszczana jest działalność taternicka, pod warunkiem, że są prowadzeni przez przewodników tatrzańskich posiadających ważną licencję oraz wymagane kwalifikacje taternickie. Informacji o nich udzielają Centrum Informacji Turystycznej TPN przy Rondzie, tel. +48 (0-18) 20-637-99 oraz Biuro Turystyczne PTTK, ul. Krupówki 12, tel. +48 (0-18) 20-158-48.

• Rejon Morskiego Oka:
  • Mięguszowiecki Szczyt Wielki - drogą po głazach, z Doliny za Mnichem przez Hińczową Przełęcz lub z Kotła Mięguszowieckiego;
  • Mnich przez płytę i Zadni Mnich;
  • Cubryna z Hińczowej Przełęczy;
  • Mięguszowiecki Szczyt Pośredni i Mięguszowiecki Szczyt Czarny z Przełęczy pod Chłopkiem;
  • Niżnie Rysy z Kotła pod Rysami;
• Rejon Hali Gąsienicowej i Doliny Pięciu Stawów Polskich:
  • Świnica - granią od Niebieskiej Turni lub północnym filarem Niebieska Turnia z Niebieskiej Przełęczy;
  • Zmarzła Przełęcz z Pustej Dolinki;
  • Zamarła Turnia - drogą klasyczną;
  • Gąsienicowa Turnia - północną ścianą;
  • Mylna Przełęcz z Kotła Zawratowego przez Płytę Lerskiego;
  • Grań Kościelców z Mylnej Przełęczy;
  • Żebro Czecha i Grań Fajek;
  • Kozi Wierch - południowym filarem.

Powyższymi drogami przewodnicy mogą prowadzić od 1 do 5 osób, w zależności od trudności drogi i panujących warunków, w sezonie letnim od czerwca do października, a w zimowym - od grudnia do kwietnia.

WTatrach Słowackich turyści indywidualni mogą korzystać z usług słowackich przewodników tatrzańskich, którzy prowadzą poza znakowanymi szlakami turystycznymi na najwyższe tatrzańskie szczyty. Można wijść na: Kieżmarski Szczyt, Kołowy Szczyt, Baranie Rogi, Łomnicę, Lodowy Szczyt, Pośrednią Grań, Staroleśny Szczyt, Jaworowy Szczyt, Gierlach, Batyżowiecki Szczyt, Zmarzły Szczyt, Wschodnie Żelazne Wrota, Kończystą, Wysoką, Szatana, Szczyrbski Szczyt i Solisko. Wejście takie musi być jednak każdorazowo zgłoszone osobiście lub telefonicznie w HS TANAP w Starym Smokowcu z podaniem nazwiska przewodnika, nazwy szczytu i ilości prowadzonych klientów.

Przewodnik musi się upewnić, czy wejście to mieści się w limicie 30 osób, które w jednym dniu mogą wejść na dany szczyt. Przewodnik może prowadzić maksymalnie 5 osób. Bliższych informacji o cenach za usługi i przewodnikach udziela Centrum Informacji Turystycznej TPN przy Rondzie, tel. +48 (0-18) 20-637-99 w godzinach od 8.00 do 16.00.

Trasy na wymienione szczyty są dostępne tylko w okresie od 16 czerwca do 30 października. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca Tatry Słowackie powyżej schronisk są zamknięte dla ruchu turystycznego.

Zarejestrowanych przewodników tatrzańskich jest około 750 w tym po stronie polskiej ok. 700. Koło Przewodników Tatrzańskich znajduje się w Zakopanem, w Krakowie dwa - im. Macieja Sieczki i Studenckie im Zofii i Witolda Paryskich, a ponadto w Gliwicach i Katowicach. Największym liczebnie jest Koło Przewodników Tatrzańskich im. Klimka Bachledy w Zakopanem, które skupia 380 przewodników w tym 260 czynnych. Przewodnicy tatrzańscy posiadający ważne licencje Pienińskiego Parku Narodowego oprowadzają także po Pieninach. Ceny za usługi przewodnickie są zróżnicowane w zależności od trasy i dodatkowych uprawnień taternickich, narciarskich lub językowych. Przewodników można zamawiać w biurach turystycznych.